Πρόκειται για εξέταση, η οποία γίνεται από ειδικό Ιατρό Ακτινολόγο με εξειδίκευση στο Υπερηχογράφημα της εν λόγω περιοχής, τη λήψη υλικού και την επίστρωση του σε ειδικά πλακίδια για επεξεργασία και έλεγχο από ειδικό Ιατρό Κυτταρολόγο.
Σκοπός της εξέτασης είναι η ανίχνευση καρκίνου σε όζο, η κένωση επώδυνων κυστών ή η έγχυση εντός αυτών φαρμάκων για τη συρρίκνωσή τους.
Η διαδικασία γίνεται στο ιατρείο ή ακόμη και στο χώρο του ασθενούς εάν αυτός δεν μπορεί να μετακινηθεί. Διαρκεί περίπου 20 λεπτά, ενώ η κάθε παρακέντηση λίγα μόνο δευτερόλεπτα.
Η καθοδηγούμενη παρακέντηση θυρεοειδικών όζων με χρήση υπερήχων US-Guided FNAC αποτελεί ελάχιστα επεμβατική και ασφαλή μέθοδο σε εξωτερικούς ασθενείς. Χρησιμοποιείται αποκλειστικά, λόγω της δυνατότητας άμεσης απεικόνισης της αλλοίωσης και αποφυγής τραυματισμού ευαίσθητων δομών πλησίον της βλάβης. Απαραίτητη είναι η ειδική γνώση της κατεύθυνσης της βελόνης μέσω υπερήχων ούτως ώστε να γίνει λήψη υλικού από συγκεκριμένη περιοχή του όζου.
Στο Ιατρείο Υπερήχων ακολουθείται η διαδικασία νέου υπερηχογραφήματος με λεπτομερή μελέτη των όζων, Ελαστογραφία SWE (Shearwave Elastography) και τέλος παρακέντηση των ύποπτων μόνο αλλοιώσεων βάσει των πιο πρόσφατων διεθνών πρωτοκόλλων.
Προετοιμασία
Δεν είναι απαραίτητη, εκτός από ασθενείς οι οποίοι βρίσκονται υπό αγωγή με αντιπηκτικά – αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, οπότε και σε κάθε περίπτωση αυτή εξατομικεύεται.
Τεχνική της παρακέντησης
Ο ασθενής εξετάζεται σε ύπτια θέση και με το λαιμό σε υπερέκταση. Γίνεται καθαρισμός της περιοχής με οινόπνευμα και απλώνεται ειδική αποστειρωμένη γέλη που περιέχει συνήθως ξυλοκαϊνη, ένα τοπικό αναισθητικό.
Μια λεπτή βελόνα εισάγεται στην περιφέρεια και στο εσωτερικό του οζιδίου, από το οποίο γίνονται λήψεις δειγμάτων. Ζητείται από τον ασθενή να παραμείνει ακίνητος, να μην καταπίνει και αν είναι δυνατόν να κρατά την αναπνοή του για λίγα δευτερόλεπτα. Η χρήση λεπτής βελόνης καθιστά την εξέταση ανώδυνη και ελαχιστοποιεί την αιμορραγία. Κατά την αφαίρεση της βελόνας πιέζεται ελαφρά η συγκεκριμένη περιοχή για την αποφυγή της αιμορραγίας. Η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί κατά την κρίση του ιατρού όσες φορές χρειαστεί ούτως ώστε να επιτευχθεί επάρκεια δείγματος.
Μετά την παρακέντηση
Τα δείγματα αποστέλλονται σε Ιατρό Κυτταρολόγο ο οποίος θα τα εκτιμήσει. Τα αποτελέσματα είναι συνήθως διαθέσιμα εντός 24ώρου. Σπάνια και εάν το υλικό δεν είναι επαρκές θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία, συνήθως όχι νωρίτερα από διάστημα ενός μήνα.
Το δείγμα μπορεί να είναι καλόηθες, κακόηθες, ύποπτο ή ακαθόριστο. Η πιθανότητα ψευδώς αρνητικών όσο και θετικών αποτελεσμάτων είναι μικρή (<5%).
Ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες χωρίς κανένα περιορισμό.
Οι επιπλοκές είναι εξαιρετικά σπάνιες και αφορούν αιμορραγία, αιμάτωμα, οίδημα, άλγος ή και πυρετό. Μπορεί να τεθούν ψυχρά επιθέματα στην περιοχή και να γίνει λήψη απλών αναλγητικών επί πόνου.